Even een korte duiding op het eerste debat van de Republiekeinse primaries in de Verenigde Staten. Alhoewel Donald Trump om tactisch begrijpelijke redenen besloot zich afzijdig te houden, domineerde hij op twee manieren de “inhoud” van het debat. Niet alleen werd elke kandidaat gevraagd of men de voormalig president zou steunen, ook konden we zien hoe een tweede generatie Trumpist eruit ziet, in de persoon van Vivek Ramaswami. Hieronder een korte schets van de meest geslaagde optredens van dit debat.
Wie zich anno 2016/17 nog afvroeg wat voor type politici de Trump-beweging zou voortbrengen, hoeft niet verder te kijken dan Ramaswami. Zoals Chris Christie terecht opmerkte is de man niks als een chat GPT-bot die puur wordt geleid door het script ‘Donald Trump’s greatest hits’. In de eerste helft deed hij het goed door zich te onderscheiden van de andere kandidaten, alhoewel hij dit vooral deed door een nog grotere clown neer te zetten dan de concurrentie. Los van de feitelijke juistheid van zijn extreme standpunten rondom isolationisme en samenzweringen rond het bevooroordeelde rechtssysteem, slaagde hij er in elk geval in om zichzelf op de kaart te zetten. In de tweede helft van het debat was hij echter vooral de boksbal van Christie, Haley en Pence. Al met al heeft deze vreemde vogel zichzelf in ieder geval in de schijnwerpers gezet. En dat is dezer dagen al de helft van de strijd.
Ron DeSantis liet maar weer eens blijken dat de Biden-strategie in 2020, menselijk contact vermijden, hem ook wel past. Elke keer opnieuw als die man mediaal zijn mond roert of een scherpe comeback tracht te maken realiseer ik me weer dat deze kandidaat nooit president kan worden. President Calvin Coolidge, die een heel diner met belangrijke gezanten bijwoonde zonder meer dan twee woorden te zeggen had betere sociale vaardigheden dan deze DeSantis. Hij heeft uiteraard de wind mee vanwege zijn – in de ogen van de ‘MAGA crowd’ – succes in Florida, maar als het op armpje drukken tussen hem en Trump aankomt, laat laatstgenoemde bar weinig van hem over.
Chris Christie, Soprano-lookalike pur sang, en voormalig gouverneur van New Jersey, liet zich weer van zijn beste kant zien. Ondanks dat hij uitgeloeid werd door een groot gedeelte van het publiek, bleef hij onbewogen in zijn kritiek op Trump’s gedrag als president en viel hij Trump’s proxy Vivek stevig aan. Christie was ook in 2016 al een kamikazekandidaat met één strategie: “mijn campagne mag dan kansloos zijn, maar ik neem in elk geval één van jullie met me mee”. In 2016 was zijn slachtoffer Marco Rubio, misschien dat het dit keer Ramaswami of DeSantis wordt. Maar wat betreft zijn kansen moeten we sceptisch blijven, zeker omdat hij zich profileert als criticus van Donald Trump, en die laatste heeft nog altijd de partij stevig in zijn greep.
Een andere dynamische kandidaat was Nikki Haley, die vooral buitenlands beleid als haar meest profilerende kwaliteit koos. Naast gouverneur van South-Carolina was ze natuurlijk ook de vertegenwoordiger van de VS bij de Verenigde Naties. De ‘verschroeide aarde herstructureringen’ van buitenlandse zaken uit het Trump/Ramaswami kamp vallen slecht bij zulke foreign policy veteranen. Al helemaal wanneer het gepaard gaat met suggesties voor het terugdringen van steun voor Israel, wat zowel bij democraten als republikeinen een heikel puntje blijft. Het was dan ook niet raar dat Haley zich vooral richt op het rücksichtloos terugdringen van Amerikaanse militaire invloed in het buitenland zoals de isolationisten dat voorstaan. Het Trumpiaans isolationisme is enorm gestegen in populariteit over de afgelopen jaren, dus als we nog wat hoop willen houden voor conflicten zoals die in Oekraïne moeten we hopen dat stemmen zoals die van Haley de strijd winnen.
Dit soort debatten aan het begin van de primaries zijn doorgaans inhoudelijk niet zo interessant, al was het maar omdat alle kandidaten allemaal hun zegje mogen doen. Dat was ook nu het geval. Toch gaf dit debat een goed beeld van de huidige verdelingen in de grand old party. Vooral stuitend, maar niet verbazend, is de enorme voorzichtigheid waarmee de kandidaten olifant in de kamer Trump behandelen. Het laat zien dat de republikeinen de consequenties zullen moeten aanvaarden van het pact dat ze met de duivel gesloten hebben in 2016. Wat dat betreft kan ik weinig sympathie opbrengen voor de conservatieven van Amerika.
Jesse Jacobs
Hoofdredacteur DeJongeLiberaal 2023