De populisme naar incompetentie pijplijn

Het debacle in het huis van afgevaardigden in de Verenigde Staten laat zien tot welke mate de populistische vleugel van de GOP de bestuursvaardigheid van de partij verwoest heeft.

Gelukkig nieuwjaar beste liberalen, De Jonge Liberaal heeft ook dit jaar weer zin in het voortzetten van onze verslaggeving en het verdedigen van de liberale zaak. En wat is er nou een beter pleidooi voor de liberale democratie dan het constante falen van populistische bewegingen over de hele wereld. Kijkend naar het debacle in het Amerikaanse huis van afgevaardigden, kan ik alleen maar denken aan Fukuyama’s End of History, waar de modernistische filosoof uitlegt hoe het liberalisme de strijd van ideeën gewonnen heeft. Fukuyama heeft dan misschien iets te snel de overwinning van liberalisme verklaard, in de idealistische zin, maar in de wedstrijd van competentie laat liberalisme elke populistische beweging, links of rechts, ver achter zich. Wat zich nu afgespeeld heeft in de ene helft van het Amerikaanse congres is daar een duidelijk teken van.

Kevin McCarthy, nu eindelijk na vier dagen verkozen tot ‘speaker of the house’, heeft persoonlijk meegemaakt wat voor effect populisme heeft op de algemene competentie en professionaliteit van zijn collega ‘s. Zelfs de steun van de grote leider Donald Trump was niet genoeg om McCarthy te beschermen tegen de arrogantie en het gebrek aan fatsoen van zijn mede-republikeinen. Sterker nog, het werd op een gegeven moment zo schizofreen dat de tegenstanders van McCarthy, binnen de partij, Donald Trump zelf nomineerden als speaker of the house. Het was voor het eerst sinds honderd jaar dat een partij die de meerderheid had in het huis van afgevaardigden, meer dan één stemronde nodig had om hun kandidaat voor spreker verkozen te krijgen. Vijftien stemrondes waren nodig om Kevin McCarthy te verkiezen, niet omdat er een principieel verschil bestond op de Trump steunende kant van de Republikeinse afgevaardigden, maar enkel omdat figuren zoals Gaetz en Boebert betere posities in de commissies van het huis wouden. Deze onenigheid liep zo de spuigaten uit dat het bijna op handgemeen aankwam tussen McCarthy en Gaetz, een ‘bijna-confrontatie’ die niet onder deed voor de gemiddelde voetbalwedstrijd.

Los van hoe komisch de situatie geworden is, creëert de disfunctionaliteit van de Republikeinse kant van het huis van afgevaardigden ook bepaalde risico’s. Het huis van afgevaardigden heeft de taak om federale wetgeving te behandelen en om er over te stemmen, als een zogeheten ‘Bill’ door het huis komt, dan gaat het naar de senaat en vervolgens naar de president. Een zo’n belangrijke legislatieve actie is het verhogen van het schulden-plafond van de Amerikaanse schatkist. Dit jaar bereikt de ‘U.S. Treasury’ al de limiet van $31,4 triljoen, als deze bovengrens niet verhoogd wordt, dan kan dat het financiële armageddon van de Verenigde Staten betekenen. In de geschiedenis is het schulden-plafond wel vaker gebruikt voor politiek gekibbel over budget management, maar uiteindelijk is het altijd opgelost en werd het plafond verhoogt. Waar we nu echter mee zitten, is een Amerikaans huis waar de rechtervleugel verlamt lijkt, zowel qua ideologie als competentie, wat betekent dat we nu niet een eensgezind compromis uit die hoek mogen te verwachten. Het lijkt me sterk dat de democraten, die op het moment wat meer cohesie binnen de partij hebben, tegen het verhogen van het schuld-plafond zouden stemmen. Desalniettemin, baart het investeerders zorgen dat de toegenomen macht van de hardliners in de GOP, het lastiger zou kunnen maken om een compromis te bereiken.


Op het moment dat de ‘burn it all down’ types het overnemen, valt er niks meer te verwachten op het gebied van competentie of fatsoen. Zelfs de minst controversiële beslissingen worden ineens onzeker omdat alles een wapen is in de ogen van de populist. Als iemand die best een aantal van de republikeinse waarden deelt, zie ik het als een doodzonde dat de GOP zo gekaapt is door het opportunisme van rücksichtslose hardliners. Hét verkooppraatje van de Trump beweging was dat ze een ander type bestuurder zouden leveren dan de zogeheten carrière politici. Nu blijkt maar weer dat de niet-carrière politici net zozeer, als niet meer, gedreven worden door hebzucht en arrogantie als diegenen die ze als deel van het ‘moeras’ beschouwen. Misschien is het tijd om maar eens af te stappen van het hele anticarrière politici idee, zeker wanneer we juist mensen nodig hebben die hun taak als bestuurder serieus nemen.

Jesse Jacobs

Hoofdredacteur DeJongeLiberaal 2023

Met hulp van Hidde Smid